Pokusy konsumpcji i pragnienie miłości – temat stary jak świat, a przynajmniej jak Pani Bovary. Plus chwilowa ekscytacja i nieuchronnie powracajaca nuda. Te właśnie konotacje miedzy romantyczną miłością a uwodzicielskim i brutalnym kapitalizmem, artystki Mieke Bal i Michelle Williams Gamaker spinają terminem „kapitalizm emocjonalny”.
Emma Bovary, bohaterka powieści Gustawa Flauberta, przeżyła to wszystko w drugiej połowie XIX wieku. I jak wiadomo zupełnie się wtedy pogubiła. Ale ta przykładowa Emma pogubiłaby się i dzisiaj. Pragnienia nam się nie zmieniły – nadal przede wszystkim chcemy emocji, pieniędzy i wszystkiego, co można za nie kupić. Artystki wprawdzie deklarują, że w projekcie „Madame B” to nie powieść Flauberta jest wprost punktem wyjścia, a nasza rzeczywistość, skupienie na aktualnych zagadnieniach kultury i życia społecznego. Ich reinterpretacja literarury jest ekscytująca – na zdjeciach i projekcjach wideo szukamy cytatów wziętych od Flauberta i przeszczepionych na współczesny grunt.
Skąd w ogóle odwołanie właśnie do dzieła Flauberta? „W powieści Pani Bovary – wyjaśniają artystki -widać wyraźnie to społeczne szaleństwo w niepohamowanych i destrukcyjnych – kapitalistycznych i romantycznych – zachowaniach nieweryfikowanych przez społeczeństwo, co daje sie zauważyć również dzisiaj”.
Na 19 ekranach ogladamy cykl 8 instalacji wideo. Ta wystawa jest intrygująca i w jakimś sensie uwodzicieska – Bal i Gamaker tworzą całość: dzieło w przestrzeni, a może raczej trzeba powiedzieć, że tworzą przestrzeń. Cudownie wykorzystuja specyfikę miejsca, bo przywiazują dużą wagę do „immersyjności”.
„Immersyjność” oznacza dla nas tworzenie fikcyjnej przestrzeni, w której widzowie mogą zanurzyć się w wystawie na czas swojej wizyty – wyjaśniają – Mogą poruszać sie w świecie obrazów, konstruując indywidualną treść. To miejsce, w którym można bawić się, to „arena, na której spotykamy się i próbujemy sprostać sprawom wielkiej wagi, takim jak wartości, etyka, odwaga, uczciwość i humanizm”. Na wystawie w ms1 w Łodzi to naprawdę działa!
Mieke Bal i Michelle Williams Gamaker. Madame B – zgłębianie kapitalizmu emocjonalnego
współpraca kuratorska: Katarzyna Słoboda
ms1, Łódź
do 9 lutego 2014